|
ZUMRUT
|
 |
« : 16 Aralk 2009 - 15:58:14 » |
|
Prof. Dr. Metin Özata
Endokrinoloji, Diabet, Beslenme ve Metabolizma Uzmaný
Ahmet Mithat Efendi Cad. 10/3
Kalamýþ-Ýstanbul
.......................
Yeni yapýlan araþtýrmalar greyfurt suyunun bazý ilaçlarýn etkilerini artýrdýðý ve o nedenle ölümle sonuçlanabilecek zararlý yan etkiler ortaya çýkardýðýný gösterdi. Bu nedenle ilaç kullanan kiþilerin greyfurt suyu içmemeleri önerilmektedir.
Greyfurt Suyu Ýlaçlarýn Etkisini Nasýl artýrýyor?
Ýlaçlar baðýrsaklarda ve karaciðerde bulunan CYP450 enzimiyle parçalanarak vücudumuzdan atýlmaktadýrlar. Bu enzimin ince baðýrsaklarda bulunan P-450 3A4 isimli bir türü greyfurt suyu içince yok olmakta ve bu nedenle de ilacýn parçalanmasý geciktiðinden kanda birikmekte ve sonuçta ilaç zehirlenmesine neden olabilmektedir.
Greyfurt Suyundaki Hangi Maddeler Bu etkiyi Yapýyor?
Greyfurt suyunda bulunan narinjin ve psoralen maddelerinin baðýrsaklarda bulunan ve ilaçlarý parçalayan P-450 3A4 isimli enzimin etkisini yok ettiði ortaya konmuþtur.
Greyfurt Suyu Ýçince Ýlaç Üzerine Etkisi Ne kadar Sürüyor?
Yapýlan çalýþmalar bir bardak greyfurt suyunun (yaklaþýk 250 ml) bu etkiyi göstermeye yettiðini, ilaçla beraber greyfurt suyu içmenin veya greyfurt suyu içtikten 12 saat sonra bile ilacý almanýn bu etkiyi ortadan kaldýrmadýðýný göstermiþtir. Örneðin kolesterol düþürücü olarak kullanýlan lovastatin isimli ilaç greyfurt suyu içildikten 12 saat sonra alýnsa bile kandaki düzeyleri 2 kat daha fazla olmaktadýr. Greyfurt suyunun bu etkisinin kalkmasý için en azýndan 24 saat geçmesi gerektiði ileri sürülmüþtür.
HANGÝ ÝLAÇLARIN ETKÝLERÝ GREYFURT SUYU ÝLE ARTMAKTA VE ZARARLI ETKÝLER ORTAYA ÇIKMAKTADIR?
A: TANSÝYON ÝLAÇLARI
Yapýlan araþtýrmalar hipertansiyon (tansiyon yüksekliði) tedavisinde kullanýlan Felodipin (Plendil tablet), verapamil (Ýsoptin tablet) ve nisoldipin (Syscor tablet) gibi ilaçlarýn greyfurt suyu içen kiþilerin kanlarýnda anormal derecede yüksek düzeylere ulaþtýðýný göstermiþtir. Nifedipin (Adalat) ve amlodipin (Vasokard, Norvasc tablet) kullananlarda greyfurt suyunun yan etkisi görülmemiþtir. Bu nedenle mevcut verilere göre felodipin, nisoldipin ve verapamil kullanan hastalar greyfurt suyu içmemelidir.
B. PSÝKÝYATRÝ , UYKU VE EPÝLEPSÝ ÝLAÇLARI
Diazepam (Diazem, Diapam, Nervium, Spazmo-Valibrin tablet gibi ilaçlar), triazolam, midazolam ve buspiron (Buspon kapsül) kullananlarda greyfurt suyu içilince etki çok artmaktadýr. Epilepside kullanýlan karbamazepin (Tegretol tablet) eðer greyfurt suyu ile birlikte alýnýrsa etkisi % 40 artmaktadýr.
Yine depresyonda kullanýlan sertralin (Lustral, Selectra, Seralin, Serdep tablet) içeren ilaçlarýn etkisi greyfurt suyu ile % 50 artmaktadýr.
C. KOLESTEROL DÜÞÜRÜCÜ ÝLAÇLAR
Statin dediðimiz bu ilaçlardan simvastatin (Zocor Lipovas, Zovatin), lovastatin ve atorvastatin (Lipitor, Ator, Tarden) kullanan kiþilerde greyfurt suyu içilince kan düzeyleri 2-16 kat artmakta ve zararlý olmaktadýr. Bu nedenle bu tür kolesterol düþürücü ilaç kullananlarýn greyfurt suyu içmemeleri gerekir.
D. EMPOTANS TEDAVÝSÝNDE KULLANILAN ÝLAÇLAR
Empotans tedavisinde kullanýlan sildenafil (Viagra, Vigrande, Sildegra tablet) kullanan kiþilerde ilacýn etkisinin %23 daha fazla olduðu saptanmýþtýr. Bu nedenle bu ilaçlarý alanlar greyfurt suyu içmemelidir.
E. MÝDE-BAÐIRSAK HASTALIK ÝLACI CÝSAPRÝDE
Mide ve baðýrsak hareketini artýrmak için kullanýlan cisaprid adlý ilaç greyfurt suyu ile beraber alýnýrsa etkisi % 50 artmakta ve zararlý olmaktadýr.
F.ALLERJÝ, GRÝP-SÝNÜZÝT TEDAVÝSÝNDE KULLANILAN TERFENADÝN
Allerjik hastalaýklar, grip ve sinüzit tedavisinde kullanýlan antihistaminik terfenadin isimli ilaç greyfurt suyu ile beraber alýnýrsa kalb üzeribde yan etkiler ortaya çýkmaktadýr.
G. KALP ÝLACI AMÝODARONE
Kalp ritm bozukluklarýnda kullanýlan amiodarone (Cordarone tablet) isimli ilaç kullananlarda greyfurt suyu içilince etkisi azalmaktadýr.
ÖZET VE ÖNERÝ
Yukarýda belirtildiði üzere yapýlan çalýþmalar bazý ilaçlarýn greyfurt suyu içen kiþilerde zararlý yan etkilere neden olduðunu göstermiþtir. Baþka ilaçlarla yapýlan çalýþmalar arttýkça bu bilgiler artacaktýr. Mevcut veriler ilaç kullanan kiþilerin greyfurt suyu içmemeleri yönündedir. Ýþin ilginç diðer bir yaný ise greyfurt suyunun ilaçlarýn kan dolaþýmýndaki etkisini artýrma özelliðiyle belki ilerde ilacýn dozunu azaltarak ve greyfurt suyu veya içindeki etken maddeyi birlikte alarak dozu azaltma ve daha ucuza hastalýk tedavi olanaklarý saðlama olasýlýðýnýn ortaya çýkmasýdýr. Ancak bunun için ileri araþtýrmalara gerek vardýr. Bizim bir hekim olarak þimdilik önerimiz ‘’ilaç kullanýyorsanýz greyfurt suyu içmeyiniz’’ þeklindedir.
Greyfurt hakkýndaki bilinmeyen yeni gerçekler
C vitamini olan greyfurtun olumsuz düþüncelere ve kýskançlýk, hayal kýrýklýðý gibi durumlarý ortadan kaldýrdýðýný biliyor muydunuz? Kandaki þeker deðerlerini düþüren vitamin ayný zamanda diþetlerini de koruyor ve ince baðýrsaklarda bazý maddeleri yok ederek saðlýklý bir hayat sunuyor…
Greyfurt, kafa karýþýklýðý, kýskançlýk ve hayal kýrýklýðý gibi olumsuz düþünce durumlarýnda ilaç olarak kullanýlýr. Greyfurt, bu durumlarý yok eder ve canlandýrýcý karakteri ile kararsýzlýk, sürüncemede býrakma ve geçmiþ için kaygýlanma durumlarýnda fayda saðlar. Manik ve depressif arasýnda gidip gelen durumlarda yardýmcýdýr. Greyfurt lifi kolesterolü düþürüyor.Yapýlan çalýþmalarda greyfurt lifinin kolesterolü önemli ölçüde düþürdüðü saptandý
Greyfurt’un faydalarý
Bilim adamlarý, günde iki greyfurt yemenin diþeti hastalýklarýna karþý mücadelede birebir olduðunu açýkladý. Ýngiliz Daily Mail gazetesinin haberine göre, greyfurt vücuttaki C vitamini seviyesini artýrýyor, diþetlerindeki kanamayý durduruyor. Antioksidan etkisi olan C vitamini, kandaki þeker deðerlerini düþürürken ayný zamanda diþetini koruyor. Ýngiliz Aðýz Saðlýðý Derneði tarafýndan 58 kiþi üzerinde yapýlan araþtýrmada, deneklere günde iki greyfurt yedirildi ve diþ etlerinin eskisinden çok daha saðlýklý olduðu görüldü.
Greyfurttun önemini bilenler arasýnda Ediz Hun da bulunuyor: "Her sabah balýkyaðý, greyfurt suyu ve sütten vazgeçmem" (Sabah Gazetesi), Atv hafta sonu ana haber bülteni spikeri Þebnem Sunar Küçük de , TV makyajý yaptýðý için cilt bakýmýna önem verdiðini söylüyor. Küçük'ün vücudu için ihmal etmediði tek doðal bakým ise, her sabah içtiði greyfurt suyu...
Greyfurt sayesinde zayýflamak
San Diego'daki bir klinikteki bilim adamlarý greyfurdun zayýflamayý destelediðini ortaya çýkarmýþlar. Bir deneyde yemekten önce yarým greyfurt yiyen Ýnsanlarýn kanýnda daha az miktarda Ýnselin ve glikoz bulunmuþ. Netice: Greyfurt þekerin vücutta eritilmesini desteklediðinden þeker yaða dönüþtürülüp vücut tarafýndan depolanmýyor. Kalp dostu Omega diyeti greyfurt suyu kullanýlarak yapýlmýþtýr.
Greyfurtla ilgili bilinmesi gereken baþka önemli noktalar da var tabi ki…Ýlaçla greyfurt suyu içilmemeli.
Tablet olarak alýnan ilaçlarýn etkisini artýrabilen greyfurt suyunun, bazý durumlarda ölüme bile neden olabileceði belirtildi. Ýlaçlarýn baðýrsaklarda ve karaciðerde bulunan bir enzimle parçalanarak vücuttan atýldýðýný bildiren Ýstanbul Gülhane Askeri Týp Akademisi Endokrinoloji Metabolizma ve Diyabet Uzmaný Prof. Dr. Metin Özata, greyfurt suyunun, bu enzimin ince baðýrsaklarda bazý maddeleri yok edebildiðini kaydetti
Greyfurtun diðer sebze ve meyvelere oranla C vitamini oraný
Brokoli: 1kase (116 miligram)
Portakal suyu: 1 bardak (97 miligram)
Çilek: 1 kase (84 miligram)
Portakal: 1 tane (75 miligram)
Greyfurt: 1 tane (67 miligram)
Greyfurtun tadýnýn acý olmasýnýn sebepleri ve içindekiler
Greyfurt, diðer tüm turunçgiller gibi sitrik asit içeriyor. Acýmsý ekþi bir tadý olan sitrik asit, aslýnda tüm turunçgillere bu karakteristik tadý veriyor. Ancak, ürünün yetiþtiði iklime, aðacýn ýrkýna ve daha birçok nedene baðlý olarak, meyve içeriðindeki þeker oraný deðiþik olabiliyor.
Greyfurtun tipik acýmsý tadý, narinjenin adlý kimyasal bileþikten ileri geliyor. Greyfurt meyvesi içeriðinde þekerler, flavanoidler, kumarin ve psoralen türevleri bulunuyor.
Mutlaka aklinizda bilmeniz gereken bir olaydan bahsedecegim.
Bundan Yaklasik 1.5 yýl önce esim çok ciddi bir bas dönmesi yasadi.
Aylarca sürdü.
Bas dönmesi o kadar kötüydüki oturdugu yerden yere düsüyor.
Tv ile izleyemiyor hicbir seyi okuyamýyor.
Tekbasina yuruyemiyordu.
Hatta uyukusunda bile yataktan dusebiliyordu.
Ruyasinda bile basinin dondugunu söyledi.
Bu bas donmeleri sonucunda da surekli kusuyordu.
Bir sürü farklý doktor gezmemize ragmen care bulamadilar. Tum
doktorlar klasik 1-2 bas donmesi ilaci verdi o kadar. Ama hicbiri
care olamadi.
Sorun 2-3 ay sonra bas donmesi gecerek tekrar eski haline geldi.
Sonra cok arastirdim. Neden boyle olmustu ?.
Sonra bunu bulmayi basardim arkadaslar. (google sagolsun) Problem
GREYFURT idi.
Esim hasta olmadan 1 hafta once cok agir grip olmus ve doktor bir
suru ilac yazmisti yaninda da Greyfurt suyu icmisti C vitamini
takviyesi diye.
Grip gectikten sonra da bu bas donmeleri baslamisti.
GREYFURT icilen ilaclarin karacigerde parcalanip atilmasini
engelleyen dunya daki tek meyveymis.
Boylece greyfurt ile ilac aliyorsaniz ve ilaca 1 hafta boyunca
devam ederseniz tum ilaclar sanki bir kere de yutulmus gibi vucutta
duruyormus. Bu ilaclarin turune gore olumler bile olabilmekteymis.
Biz Bas donmesi ile kurtardik. Sizlere de bu uyariyi yazmak
istedim. Birkac yerde bununla ilgili mesajlar gormeye basladim ama
cogu insan hala bilmiyor.
Lutfen ilac kullanirken GREYFURT yemeyiniz veya suyunu icmeyiniz.
|
